אלקטרוסטטיקה ÈËËÒÂ Ë Ï ÔÂÏÂ ÂÁ ÈÏÓ Á ÁÂÎ ÔÂÏÂ ÂÁ ÈÙÏ ÈÈÁ Â ÎÈ Ó ÁÂÎ ÌÈÈ ÌÈ ÚËÓ È ÔÈ ÆÌ È È Á Ó ÚÂ È Ï ÍÂÙ ÒÁÈ Â ÌÈ ÚËÓ ÏÙÎÓÏ È ÒÁÈ ˆÓ Ê ÁÂÎ

F + Q 1 אלקטרוסטטיקה + Q 2 F ÈËËÒÂ Ë Ï ÔÂÏ ÂÁ ÈÏÓ Á ÁÂÎ ÔÂÏ ÂÁ ÈÙÏ ÈÈÁ  ÎÈ Ó ÁÂÎ ÌÈÈ ÌÈ ÚËÓ È ÔÈ F Q 1 Q 2 2 È È ÆÌ È È Á Ó ÚÂ È Ï ÍÂÙ ÒÁÈ Â ÌÈ ÚËÓ ÏÙÎÓÏ È ÒÁÈ ˆÓ Ê ÁÂÎ k = 1 4πε o = 9 10 9 Nm2 C 2 k Ω Èˆ ÂÙ ٠ÚÂ Æ Â ÈÁÈ Â ÌÈ ÚËÓ ÌÈ ˆÓ  Í ÈÂÏ Â Â ÈÂÒÈ È È ÏÚ Ï Ó k Ï ÂÎ Ú ÁÂÎ F > 0 ÈÊ ÔÓÈÒ Â Â ÈÏÚ ÌÈ ÚËÓ È Ì F = k Q 1 Q 2 ÁÒ ÈÙÏ 2 Æ ÎÈ Ó ÁÂÎ F < 0 ÈÊ ÌÈ Â Ó ÌÈ ÓÈÒ ÈÏÚ ÌÈ ÚËÓ È Ì ÈÈÁ ÈÏÓ Á ÆÂÈÏÚ ÏÚÂÙ ÈÏÓ Á ÁÂÎ È Ó Â Î ÈÏÓ Á ˆÓ  ÔÚËÓ ÏÚ ÌÈ Ó [E] = N C E = F q ÆÈ ÂÈÁ ÔÚËÓ ÏÚ ÏÚÂÙ ÈÏÓ Á ÁÂÎ ÔÂÂÈÎÏ Ê Â ÂÂÈÎ ÂË Â Â ÈÏÓ Á Ú + Q + q F = qe חשמל ומגנטיות קרינה וחומר קיץ 27 2011

ÆÁË ÂË ÂÂ ÓˆÚ ÂË Â Ï È Ï Ò ÏÙÎÓ Φ E ÈÏÓ Á ÛË Φ E = E S Φ E = E S cos α È Ï ÌÂÎÒ È È ÏÚ Ú Â ÏÎ Â Ò ÁË Ó Í ÈÏÓ Á ÛË (Gauss) Ò ÂÁ Æ4πk ÌÈ ÚËÓ ÌÂÎÒ ÏÙÎÓÏ Â ÂÏ Â Â ÁË Ó Í ÌÈÈÂˆÓ ÌÈ ÚËÓ Ï Eds = 4πk Σq E S = 4πkq ÌÈË ٠ÌÈ Ó ÈÏÓ Á ÓˆÚ Â ÈÁÏ ÂÁÒ E = kq È Â ÔÚËÓ Ï 2 Æ λ = q L ª ÔÚËÓ ÂÙÈÙˆ Ω λ E = 2kλ ÔÂÚË ÈÙÂÒ ÔÈ ÏÈ Ï Æ σ = q A ª ÔÚËÓ ÂÙÈÙˆ Ω σ E = 2πkσ ÔÂÚË ÈÙÂÒ ÔÈ ÁË Ó Ï Â Î ÒÂÈ Ω R ÔÂÚË ÍÈÏÂÓ Ï Â Î E = kq  ΠÍ < R Î 3 E = kq 2 Â Î È Ù ÏÚ = R Î R E = kq  ÎÏ ıâáó > R Î 2  ΠÒÂÈ Ω R ÔÂÚË ÍÈÏÂÓ Â Î E = 0  ΠÍ < R Î 28 העתקה ו/או צילום מספר זה הם מעשה לא חינוכי, המהווה עברה פלילית.

E = kq R 2 Â Î È Ù ÏÚ = R Î E = kq 2  ÎÏ ıâáó > R Î E O R ÆÈÏ È Â ÔÂÚË ÍÈÏÂÓ Â ÎÏ È ÒÓ ÈÏÓ Á Â Ú Æ Â Î Ï ÂÈ Ù ÏÚ Â ˆ ÊÂÙÓ ÔÚËÓ ± ÔÚËÓ ÏÎ ÂÏÈ Î È Â ÔÚËÓ Ï Ï Ê ÈÏÓ Á ÍÈÏÂÓ Â ÎÏ ıâáó Æ Â Î Ï ÂÊÎ Ó ÊÎÂ Ó חשמל ומגנטיות קרינה וחומר קיץ 29 2011

ÆÒÙ Â ÈÏÓ Á ÔÂÚË ÍÈÏÂÓ Â Î Ï ÂΠÆÔÚËÓÏ È ÒÓ ÌÈÏ ÚÓ ÌÈ ÌÈ ÓÂÒÓ Ï Èˆ ËÂÙ È ÌÈ Â ÈÓ U = kqq ÈÏÓ Á Ï Èˆ ËÂÙÂ È Â Ú Q È Â ÔÚËÓ Ï ÈÏ Èˆ ËÂÙ È ÂÁÂÎ Â ÚÏ ÂÂ Ï ÈÏ Èˆ ËÂÙ È Á Ó Â ÌÈ ÚËÓ Î ÚÓ Â Ú ÆÌ È ÂÓ ÓÏ ÛÂÒ ÔÈ Ó ÌÈ ÚËÓ Ú Ú Â ÌÈÈ ÂˆÈÁ È ÂˆÈÁ W = Î ÚÓ U ËÙ Ó ÌÈÈ Ó È ÂˆÈÁ Â Ú Â Î ÚÓ Í ÌÈ ÚËÓ Ì ÈÓ ÈÂ È È ÂˆÈÁ W = = U DUP E + E DE k K È Â Ú ÈÏÓ Á Ï Èˆ ËÂÙ Q V q P W? R  ÚÏ Â R Á Ó ˆÓ P Â Ï Èˆ ËÂÙ ÆÈÏÓ Á È Q ÔÚËÓÏ È ÒÓ ÆÒÙ È Ó Â Ì ÓÏ Ú P Â Ó ÚÂÓ (1C) ÔÚËÓ ÈÁÈ Î V(P) = W A Q [V] = J C = Volt ÆÛÂÒ ÔÈ ÒÙ È Ó ÂÁ Ï Ï Â Ó 30 העתקה ו/או צילום מספר זה הם מעשה לא חינוכי, המהווה עברה פלילית.

Á Ó È È ÏÚ ı ÂÓ ÔÂ Ë Ï ÎÂ È Î ÂÓ È ÈÁÈ È ËÏ ÔÂ Ë Ï Æ Á ËÏÂÂ Ï 1 ev = 1.6 10-19 J ËÏ ÔÂ Ë Ï Â Ú ÆÈ Ï Ò Ï Â Â Ï Èˆ ËÂÙ ± ÆÒÙ Î Á Ï Èˆ ËÂÙ ÈÙÂÒ ÔÈ Á Ó ÔÚËÓ Ï Ï Èˆ ËÂÙ Â È ÂÈÁ Â È ÂÈÁ ÔÚËÓ Ï Ï Èˆ ËÂÙ Á ÌÂ Ó ÏÎ ÆÈÏÈÏ Â ÈÏÈÏ ÔÈ q ÔÚËÓ È Ú Ï È Î Â Â Ú È Ó Ì V = W q ÈÂËÈ W Â Æ Â Â È Á Ó Â Â Â Ô Â ÔÈ ÌÈÏ Èˆ ËÂÙ Ù Ë Ó V Ê Ó V = kq Æ Ô È È ÈÏÓ Á Ï Â Ï Èˆ ËÂÙ Æ ÌÈ ª  ΠÒÂÈ Ω R  ΠÙÈÎÏ ıâáóâ ÍÂÂ Ï Èˆ ËÂÙ < R Î V = kq  ΠÍ + + R + + + V + + + V = kq R = R Î Â Î È Ù ÏÚ > R Î k q R V A V = k q V = kq  ÎÏ ıâáó R -R R 0 R חשמל ומגנטיות קרינה וחומר קיץ 31 2011

ÓˆÚÏ Ï Èˆ ËÂÙ ÔÈ E V P F = qe P' Í P' Â Ï P Â Ó Â Â ÊÈÊ Ï È Î q ÔÚËÓ ÏÚ È Ú W Â Ú ÌÈ W = F = qe qe = -q V E = - V W = q V W = -q V E = - dv d È E ÈÁ ÈÏÓ Á ÂÚ Â Ú ÊÂÊ ÁÂÎ ÏÙÎÓ Ì È Â Ú Ê ÌÈ Ó Ó ÈÁ Â È Î Æ ÍÂÓ Ï Â Ó Ï Èˆ ËÂÙ È È ÔÂÂÈÎ Â E Ó Ò ÈÓ ÔÓÈÒ Â ÌÈ ÌÈÏÈ Ó ÂÁÂÏ È ÔÈ È Ó ÂÁÂÏ ÔÈ ˆÓ q ÔÚËÓ ÆE ÈÏÓ Á ÆF = Eq ÁÂÎ d Ï Èˆ ÂÙÎ V Ï Û ÚÂÙÈ ÚÂÙÈ Ω 0 V d 0 = -V d V + q F ÔÈ ÈÏÓ Á Ú  ÚÂÙÈ ÔÂÂÈÎÓ ÆÚ  ÂÁÂÏ V E = V d [E] = N C = Volt m V d d 32 העתקה ו/או צילום מספר זה הם מעשה לא חינוכי, המהווה עברה פלילית.

ÈÏ È ÈÏÓ Á Ï Èˆ ËÂÙ E = - dv d Ì Â E = kq 2 ÈÏ È ÈÏÓ Á ÓˆÚ V = kq Ô ÎÓ Â Ú ÂÏÚ Â Â ÏÎ Ï È ËÓ ÌÂ Ó Ì ÌÈ Ï Èˆ ËÂÙ È ÌÈÁË Ó ± ÆÏ Èˆ ËÂÙ Â Â Û Ï ÚÂÙÈ ÔÎÏÂ Ï Èˆ ËÂÙ Â Â ÂÏÚ Ô Â Â ÏÎ ÔÂÚË ÍÈÏÂÓ Í ÆE = 0 ÔÂÚË ÍÈÏÂÓ ÍÂ Ô ÎÓ ÚÂ Ω V ÆÒÙ Â Ì Â Ù ÌÈ ÈÏÓ Á Â È Î ÔÈ Â ÆÚ Ë ÌÈÈÒÈÒ ÂÁÂÎ Ú ÍÂ Ó ÌÈÈ Ì ÈÏÓ Á ÁÂÎ Â ÂÎ ÁÂÎ Ú Â Ò ÈÓ ÔÓÈÒ ÚÈÙÂ Ï ÏÂÎÈ Ì Ó ÓÎ Æ ÓÂ Â È ÓˆÚÏ ÈÂËÈ Æ ÂÁÂÎ Ï Â ÔÂÂÈÎ Ó Æ ÎÈ Ó ÁÂÎ ÈÓ Â È Î ÁÂÎ Â ÔÚËÓ Ì Æ ÈÈÁ ÂÁÂÎ Â ÎÈ Ó ÂÁÂÎ ÚÈÙÂ Ï ÌÈÏÂÎÈ ÌÈÈÏÓ Á ÌÈ ÚËÓ ÔÈ Æ ˆÂÁ ÈÏ È ÔÂÂÎÓ ˆÈÈÓ Â ÈÏÓ Á È ÂÈÁ חשמל ומגנטיות קרינה וחומר קיץ 33 2011

Ï ÌÈ ÆÌÈ ÚËÓ È ÓÈÒÏ Ï ÌÈ Ï ÈÁ Î Æ Ó S.I. ÂÈ È Â ÈÁÈ ÏÎ Â Ï È ÔÚËÓ ÏÚ ÏÚÂÙ ÁÂÎ ÔÂÂÈÎ ÈÙÏ ÚÂ Ï Ù ÓÈÂÒÓ Â ÈÏÓ Á ÔÂÂÈÎ Æ Â Â ˆÂÓ È ÂÈÁ Â Ï Èˆ ËÂÙ ÌÈ ˆÈÈÓ ÌÈ ÚËÓ ÓÎ È Ì ÆÈ Ï Ò Ï Â Â Ï Èˆ ËÂÙ ÆÌÈ ÚËÓ Ó Á ÏÎ Ï ÌÈÏ Èˆ ËÂÙ Ï È Ï ÌÂÎÒÏ Â ÓÈÂÒÓ ÓˆÚ ÌÈ ˆÈÈÓ ÌÈ ÚËÓ ÓÎ È Ì ÆÈ ÂË Â Ï Â È ÈÏÓ Á ÓˆÚ ÌÈ ÚËÓ Ó Á ÏÎ Ï ÓˆÚ Ï È ÂË Â ÌÂÎÒÏ Â ÓÈÂÒÓ Â Æ Â Â Æ ÌÈÏÈ Ó È ÈÁ  ÌÈÏÈ Ó ÂÁÂÏ È ÔÈ 34 העתקה ו/או צילום מספר זה הם מעשה לא חינוכי, המהווה עברה פלילית.

ÙÒÓ Ï שאלה מספר 1 ±π Â È Á ÓÓ Ô Ó Â Ó È Ï ÂÏÂÎ Ò Î ÌÈ Â Ë Ï Â È Ó È ÓÏ È ÎÓ ÏÂÈÎÏ ÈÂÒÈ È B  A ÌÈ Ë ÌÈ È ÂÁ Ó Ò ÂÒÂÈ Â Â Ó ÔÎ ÏÚ ÓÂÚ ÏÂÏÁ Î Ó Â Î ÁÈ Ê Â È Ó ÌÈ Â Ë Ï ÌÈËÏÙ Â ÓÓ Ë Ï ËÂÁ ÌÈ Â Ë Ï Â Ó Æ ËÂ Ï Âˆ Â Ó Æ Î Ó Â ÎÏ ÂÁ Á Ó Â Ó Ï È ÂÈÁ ÆV Á Ó Â Ó Ï ÈÏÈÏ Ï ÂÁ  ΠÏÏÁ ÌÈÚ A Ï È Â Â ÓÓ ÌÈÚ ÌÈ Â Ë Ï ÔÙ ÔÂÂÎÓ ÌÈ Â Ë Ï ÆB Í ÌÈ ˆÂÈ B B È Ï ÔÎ È Ï ÔÎ ÌÈ Â Ë Ï Â Ó ÌÈ Â Ë Ï Â Ó A A V V Ú ÌÈÏÓ Ì ÈÊÚ Ú Ó ÌÈ Â Ë Ï Ì ˆ Ú ÌÈ Â Ë Ï Â Ó Â È Ó B Í Ó Â È Ó Ú ˆÂ Ú ˆÂ Æ Ó ÔÂ Ë Ï ÚÈ Ó Â È Ó ÂÊÈ øëïââ ±  V Â Ó Á Ó Î B Ó ˆÂÈ Â Â È Ó ÂÊÈ Â A Ï ø ÊÎ ˆÓ B Ï A Ó ÚÂ Î Ó ÔÓÊ ÓÎ חשמל ומגנטיות קרינה וחומר קיץ 35 2011

  ٠Ô R = 3 x 10-2 m ÚÂ Â È V = 100 Volt v B =? t =? B B ÌÈ Â Ë Ï Â Ó מקור אלקטרונים A כן מבידר È Ó ÔÎ V ÌÈ ÈÁ Ï ÈÏÓ Á ÍÂ Ï ÌÈÒ Î Ì Â Ó Ó ÌÈ ˆÂÈ ÌÈ Â Ë Ï È Á ÏÂÏÁ  ΠÍ ÌÈ ˆÓ ÌÈ Â Ë Ï Î ÆA Ú Ó ˆÂ ÌÈÚ Ì ÔÎÏ ÍÈÏÂÓ Â Î ÍÂ Æ ÚÂ Â È Ó ÚÂ Ï ÌÈÎÈ ÓÓ Ì B  A   ÔÈ ÒÙ Â ÈÏÓ Á 36 העתקה ו/או צילום מספר זה הם מעשה לא חינוכי, המהווה עברה פלילית.

Ï ÈË È È Ï ÎÙ ÈÏÓ Á Ï Â Ú È Â Ú ËÙ Ó Ó qv = mv2 2 v = 2q V m v = 2 x 1.6 x 10-19 x 100 9.1 x 10-31 v = 5.93 x 10 6m s ÔÂ Ë Ï ÆB Â Í ˆÂÈ A Â Ï Ò Î ÔÂ Ë Ï Â È Ó È ÂÊ x = 2R = v t Â È Ó ÂÂ È Ú  ΠÍ t = 2R v = 2 x 3 x 10-2 5.93 x 10 6 t =1.01 x 10-8 s חשמל ומגנטיות קרינה וחומר קיץ 37 2011

שאלה מספר 2 ÙÒÓ Ï Ì ÆÈ Ï Ò Ï Â Â È ÂË Â Ï Â Â ÌÈ ÌÈÈÏ ÈÊÈÙ ÌÈÏ Ó Á ÏÎ Ì Ú Æ Ó Â Ô Â ÈÁÈ ÆÈÏÓ Á Ï Èˆ ËÂÙ ± ÆÈÏÓ Á ÓˆÚ Q A = +3.0 x 10-9 C ÌÈ ÚËÓ È ÌÈ ˆÓ 0.5m Â Ô È È Á Ó B  A Â Â È ÆQ B = -1.0 x 10-9 C  øòù Ï ÂÂ Ï Èˆ ËÂÙ הפוטנציאל AB  ÏÚ A Â Ó Á Ó ÊÈ ± ÏÚ Â ˆÓÈ Ï ÎÈ ˆ ÔÎÈ ÁÏ ÈÏ ÂÈÏÚ ÔÈȈ ÌÈ ÚËÓ È Ï ÌÈ ËË Ò ÆÍ Â Ó ÆÒÙ Ï Â השדה ÓˆÚ עצמת AB  B Â Ó 0.3m Ï Á Ó ˆÓ C Â ÓˆÚ Â Ï Èˆ ËÂÙ Á ÆA Â Ó 0.4m Ï Á Ó Â 38 העתקה ו/או צילום מספר זה הם מעשה לא חינוכי, המהווה עברה פלילית.

  ٠Ô Q A = +3.0 x 10-9 C ÆÌÈËÏÂÂ Ó Â Â È Ï Ò Ï Â Â Ï Èˆ ËÂÙ ± Q B = -1.0 x 10-9 C Æ V m  N C  ÈÁÈ Ó È ÂË Â Ï Â È ÓˆÚ d = 0.5m Ï Ò Ø ÂË Â Â ÈÁÈ ± Ï Èˆ ËÂÙ ÓˆÚ ± V = 0 x =? E = O +Q A M -Q B d x x A B ÆÒÙ Â Ï Èˆ ËÂÙ Â M ÔÓÒ ±   ÌÈÏ Èˆ ËÂÙ Ï È Ï ÌÂÎÒ M  ÆÒÙ Â ÌÈ ÚËÓÏ BC = 0.4m BC = 0.3m V =? E =? V A + V B = O kq A x 9 10 9 3 10-9 x x = 0.375m + kq B d - x = O + 9 109 (-1) 10-9 0.5 - x = O +Q A -Q B E B E A A B N d Æ ÌÈ B Â Ï ÔÈÓÈÓ ÂÈ Ï ÎÈ ˆ ÒÙ Ï ÂÂ ÓˆÚ N  ÆÒÙ ÂÈ Ï ÈÈÁ ÌÈ ÚËÓ Ó Á ÏÎ Ï Ï ÌÈ ÂË ÂÂ È Â ÈÁ חשמל ומגנטיות קרינה וחומר קיץ 39 2011

ÂÏÈ È ÂÈÁ ÔÚËÓ ÏÚ ÏÈÚÙÓ È ÔÚËÓ Â Â ÁÂÎ ÔÂÂÈÎÏ Ê ÓÈÂÒÓ Â ÔÂÂÈÎ ÔÚËÓ Â ÈÓÈ Â ÔÚËÓ ÁÂ È ÂÈÁ ÔÚËÓ N Â Æ Â Â ˆÈ È Æ Ï Ó Â Â Í ÂÓ ÈÏÈÏ E A 0.4 C E B 0.3 A 0.5 B Æ ÈÂÂÊ È ÏÂ Ó Ï ÂÈ Â Â ˆÓ C  B, A   ÂÏ Â ÌÈ ÚËÓ Ó Á ÏÎ Ï ÌÈÏ Èˆ ËÂÙ Ï È Ï Â ÈÁ  C Ï Èˆ ËÂÙ ± V C = V A + V B = kq A 0.4 + kq B = 0.3 + 9 109 3 10-9 0.4 V C = 37.5V + 9 109 (-1) 10-9 0.3 Æ Â y E B + E A Ï È ÂË Â  ÈÁ ÁÏ ÍÈ ˆ ÓˆÚ Â ÈÁ E A Æ ÌÈ α β x E B 40 העתקה ו/או צילום מספר זה הם מעשה לא חינוכי, המהווה עברה פלילית.

E A = kq A 0.4 2 = 9 109 3 10-9 0.4 2 E A = 168.75 N C E B = kq B 0.3 2 = 9 109 1 10-9 0.3 2 E B = 100 N C tan α = 0.3 0.4 α = 36.87 β = 90 - α β = 53.13 ABC Ï ÓÓ α ÈÂÂÊ Á Ï ÂË Â Á E x = E A cos + α E B cosβ = 168.75 cos 36.87 + 100cos 53.13 E x = 195 N C E y = E A sin α E B sin β = 168.75 sin 36.87 100 sin 53.13 E y = 21.25 N C E C = E x 2 + E y 2 = 195 2 + 21.25 2 E C = 196.15 N C Ï Â tan γ = E y E x = 21.25 195 ÔÂÂÈÎ γ = 6.22 ÆC Â Í ÂÚ È Ù Ȉ ÏÚÓ חשמל ומגנטיות קרינה וחומר קיץ 41 2011

שאלה מספר 3 ÙÒÓ Ï )ממבחני בגרות 2001( ÌÈÈ Ê ÓÎ È ÔÂÒÓ ËÓÂ Ë Ï ÂÚˆÓ ÔÂÚË ÍÈÏÂÓ ÛÂ Ï Ï Èˆ ËÂÙ Â ÓÏ ˆÂ ÈÓÏ Æ ÌÈ ÌÈ È d L K N ÈÈ Ú ÊÏ Æ ÒÙ ÂÏ Ï Èˆ ËÂÙ ÂÓ L È Ù ÍÈÏÂÓ ÁÂÏ ÂÁÓ ÌÈÈ Ê Ó Ï Á Ú ÊÏ ÆÌÈ ÊÂ Ó ÌÈÈ Ê Ó Ê ˆÓ ÆN ÛÎ ÂÁÓ ÌÈÈ Ê Ó Ï ËÂÁ ÂÚˆÓ K È Ù ÍÈÏÂÓ ÁÂÏÏ Û ÈÓÏ ÈÁ ÔÂÚË ÛÂ Ï Èˆ ËÂÙ Â ÓÏ È Î Â ˆÓ ÆÌÈÎÈÏÂÓ Ì K  L ÂÁÂÏ Â ÌÈ Â Ó Ì ÌÈÈ Ê Ó È ÏÁ ÏÎ Æ Â Í ÍÈÏÂÓ ÈÓÏ ÛÈÒ ÌÈÈ Ê Ó ÔÂÊÈ ÏÚ ÂÓ Ï È Î Æ ÂÁÂÏ ÔÈ ÎÈ Ó ÁÂÎ ˆÂ K ÁÂÏÏ ÂÁÓ ÛÂ Æ ÌÈ N ÛÎÏ ÂÏÂ Ó ÆK ÁÂÏÏ Í Ó L ÁÂÏ ÚÂ Ó Ò 42 העתקה ו/או צילום מספר זה הם מעשה לא חינוכי, המהווה עברה פלילית.